Badanie psychologiczne Badanie psychologiczne

530 306 164

Badanie psychologiczne

Badanie psychologiczne – co to jest i kiedy warto je wykonać?

Badanie psychologiczne (diagnoza psychologiczna) to proces, który pozwala ocenić, jak dana osoba funkcjonuje pod względem:

  • Poznawczym: inteligencja, pamięć, koncentracja, rozumowanie,
  • Emocjonalnym: radzenie sobie z przeżywanymi emocjami, stresem 
  • Społecznym: relacje z rodziną, bliskimi, współpracownikami itp.

Może dotyczyć jednego, konkretnego obszaru – na przykład trudności z zapamiętywaniem lub trudności w regulacji emocji – ale bywa też szerszą oceną stanu psychicznego, zwłaszcza wtedy, gdy pojawiają się problemy w codziennym funkcjonowaniu, pracy, relacjach lub w podejmowaniu decyzji.

Tego typu badanie przeprowadzane jest zarówno na potrzeby indywidualne, jak i w celach formalnych – gdy wymagane jest przedstawienie opinii psychologicznej określonej instytucji.

Najczęstsze sytuacje, w których przeprowadza się diagnozę na potrzeby instytucjonalne to:

  • postępowania orzecznicze w MOPS, PCPR lub komisjach lekarskich,
  • wnioski o przyznanie świadczenia z tytułu niepełnosprawności lub czasowej niezdolności do pracy,
  • procesy rekrutacyjne i kwalifikacyjne,
  • wymagania pracodawców lub lekarzy kierujących na badania psychologiczne.

W takich przypadkach badanie psychologiczne ma na celu rzetelne opisanie funkcjonowania osoby – z uwzględnieniem wpływu trudności psychicznych lub poznawczych na jej codzienne życie. Opinia może zawierać m.in. opis sprawności intelektualnej, funkcji poznawczych, osobowości. 

Z diagnozy psychologicznej korzystają nie tylko osoby kierowane przez instytucje – wiele osób zgłasza się również z własnej inicjatywy, by lepiej zrozumieć swoje trudności i otrzymać konkretne zalecenia czy wskazówki.

Najczęstsze powody z którymi zgłaszają się Pacjenci:

  • Nie radzę sobie z emocjami – np. wybuchy złości, trudność z opanowaniem lęku, ciągłe przygnębienie.
  • Mam wahania nastroju i nie wiem dlaczego – raz jestem pobudzony/a, innym razem wycofany/a, bez energii.
  • Ciągle się wszystkim przejmuję – przewlekły lęk, zamartwianie się, trudność z odpuszczeniem.
  • Mam problem z relacjami – np. powtarzające się konflikty, brak zaufania, poczucie bycia niezrozumianym.
  • Zdarza mi się reagować za mocno albo irracjonalnie – emocje nieadekwatne do sytuacji, poczucie utraty kontroli.
  • Czuję się zagubiony/a i nie wiem, co dalej – np. po rozstaniu, zmianie pracy, przeprowadzce lub w związku z kryzysem życiowym.
  • Mam poczucie, że coś ze mną jest nie tak – podejrzenie zaburzeń osobowości
  • Chcę iść na terapię, ale nie wiem od czego zacząć – potrzeba diagnozy psychologicznej przed rozpoczęciem psychoterapii lub w jej trakcie.
  • Psychiatra mnie o to poprosił – jako część szerszej diagnozy psychiatrycznej lub do monitorowania leczenia.

Jak wygląda diagnoza psychologiczna w praktyce?

To jak będzie wyglądać diagnoza, zależy przede wszystkim od tego w jakim celu się zgłaszasz – inaczej pracujemy, gdy chcesz lepiej zrozumieć swoje trudności, a inaczej, gdy potrzebujesz formalnego dokumentu dla instytucji.

Jeśli zgłaszasz się z własnej inicjatywy:

Nie musisz mieć skierowania ani „dobrego powodu”. Wystarczy, że coś Cię niepokoi – masz problemy z koncentracją, emocjami, zauważasz spadek formy psychicznej albo czujesz, że coś przestało działać tak jak kiedyś.

Diagnoza psychologiczna rozpoczyna się od spokojnej rozmowy – o tym, co się dzieje, co utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie, czego szukasz. Nie musisz wszystkiego wiedzieć ani umieć nazwać. Często samo opowiedzenie o przeżywanych trudnościach już dużo wnosi.

Kolejnym i bardzo ważnym etapem diagnozy jest szczegółowy wywiad psychologiczny. Podczas rozmowy zbierane są informacje na temat tego z czym się zmagasz, jak wygląda Twoje codzienne funkcjonowanie, jaka jest obecna sytuacja rodzinna i historia życia, jak wyglądają relacje z partnerem/partnerką, dziećmi, znajomymi, współpracownikami, jak wygląda sytuacja zawodowa/edukacyjna, stan zdrowia fizycznego oraz dotychczasowe leczenie psychiatryczne i psychologiczne (jeśli było).

Na podstawie zebranych informacji psycholog podejmuje decyzję czy konieczne będzie rozszerzenie diagnozy o testy psychologiczne – na przykład w obszarze osobowości, nastroju, regulacji emocji lub – jeśli to uzasadnione – wybranych funkcji poznawczych.

W niektórych przypadkach psycholog może także zalecić:

  • konsultację psychiatryczną (np. gdy pojawiają się objawy zaburzeń nastroju, lęku, problemy ze snem),
  • badania lekarskie lub laboratoryjne (np. poziom hormonów, niedobory, które mogą wpływać na samopoczucie),
  • konsultację neurologiczną (jeśli pojawiają się objawy nietypowe lub mogące mieć tło neurologiczne),
  • rozpoczęcie psychoterapii (gdy diagnoza wskazuje, że trudności wynikają z głębszych, utrwalonych schematów myślenia, przeżywania i relacji).

Na koniec diagnozy – w zależności od potrzeby – otrzymujesz ustne podsumowanie albo pisemną opinię psychologiczną (np. jeśli diagnoza była na potrzeby lekarza czy terapeuty). 

Jeśli diagnoza ma być na potrzeby instytucji:

W przypadku MOPS, PCPR, komisji lekarskich czy lekarza prowadzącego – diagnoza musi być przeprowadzona zgodnie z określonymi wymaganiami formalnymi.

Dlatego już na początku zostaniesz poproszony o dokument (np. decyzję, skierowanie lub wniosek), żeby wiedzieć, czego dokładnie wymaga dana instytucja i dobrać odpowiedni zakres badania.

Zwykle obejmuje ono:

  • ocenę poziomu intelektualnego (IQ),
  • badanie funkcji poznawczych (pamięć, koncentracja, myślenie),
  • badanie osobowości

Po zakończeniu badania w ciągu kilku dni otrzymasz pisemną opinię psychologiczną, dostosowaną do potrzeb instytucji kierującej na badanie. 

Badanie psychologiczne

Obszary pomocy

Oferujemy profesjonalną pomoc psychologiczną w następujących obszarach

Terapia CBT

Dzieci i Młodzież szkół średnich, młodzi dorośli, wsparcie dla Rodziców

Czytaj więcej

Terapia systemowa

Dzieci i Młodzież szkół podstawowych, wsparcie dla Rodziców

Czytaj więcej

Badania psychologiczne

Badanie osobowości, badanie inteligencji, badanie funkcji poznawczych

Czytaj więcej

Opinie psychologiczne

Orzeczenie o niepełnosprawności, MOPS, PCPR, psychiatra, komisje lekarskie

Czytaj więcej

Wsparcie psychologiczne

Pomoc w trudnych sytuacjach życiowych, kryzysach emocjonalnych i codziennym stresie

Czytaj więcej

Badanie psychologiczne

Najważniejsze informacje przed badaniem psychologicznym
Czy muszę mieć skierowanie?

Nie, nie jest wymagane skierowanie – możesz umówić się z własnej inicjatywy.

Jeśli badanie ma być przeprowadzone na potrzeby instytucji (np. PCPR, MOPS, komisje lekarskie), proszę o przyniesienie dokumentu, w którym określono cel i zakres diagnozy – może to być decyzja, zalecenie lekarskie, wniosek lub inna forma pisemna. Dobrze jeśli te informacje zostaną przekazane już na etapie rejestracji – pozwoli to ustalić orientacyjny czas trwania wizyty oraz jej koszt.

Jak przygotować się do badania psychologicznego?

Nie jest wymagane specjalne przygotowanie, jednak ważne jest, by przyjść na wizytę wypoczętym i w miarę możliwości w dobrej kondycji – choroba, silne zmęczenie czy brak snu mogą wpłynąć na wyniki badania.

Jeśli posiadasz wcześniejsze opinie psychologiczne, dokumentację medyczną lub inne istotne informacje dotyczące Twojego zdrowia psychicznego lub fizycznego – warto je ze sobą zabrać.

Na czym polega badanie psychologiczne?
Badanie składa się z rozmowy wstępnej, wykonania odpowiednich testów psychologicznych oraz analizy wyników. Całość kończy się przygotowaniem pisemnej opinii psychologicznej. W niektórych przypadkach, np. przy pełnym badaniu osobowości, proces może zostać rozszerzony o wywiad psychologiczny.
Ile trwa badanie psychologiczne?
Czas trwania badania zależy od jego celu oraz indywidualnego tempa pracy osoby badanej. Może wynosić od około 30 minut do nawet 4 godzin – czasami z podziałem na kilka spotkań. Przybliżony czas diagnozy ustalany jest indywidualnie, po wstępnej rozmowie i określeniu zakresu badania.
Czy otrzymam zaświadczenie lub opinię po badaniu?

Tak, wystawiamy opinię psychologiczną lub zaświadczenie – dla lekarza, komisji orzekającej, MOPS-u, PCPR-u lub innych instytucji.

Jak długo trzeba czekać na opinię psychologiczną?
Opinia psychologiczna lub zaświadczenie wystawiane są zazwyczaj w ciągu kilku dni roboczych od zakończenia diagnozy. W przypadku bardziej złożonych badań czas oczekiwania może być nieco dłuższy – informujemy o tym indywidualnie. Jeśli dokument jest potrzebny w trybie pilnym, prosimy o poinformowanie nas o tym z wyprzedzeniem – w miarę możliwości staramy się przyspieszyć jego przygotowanie.